‘Undercover in de ouderenzorg’ en ‘Moeder, wanneer ga je nu eens dood’
Nadat ik het boek Undercover in de ouderenzorg dacht ik: ‘Verschrikkelijk!’
Kun je dan als kind toch maar niet beter proberen om je ouders zo lang mogelijk thuis te houden?’ Alles is toch beter dan dat je vader of moeder urenlang in een poepluier moet zitten omdat er niet genoeg personeel is?
Moeder wanneer ga je nu eens dood
Maar toen las ik Moeder, wanneer ga je nu eens dood waarin Martine Rosenberg haar ervaringen met haar hulpbehoevende ouders beschrijft. En daar werd ik ook niet blij van. De zorg voor haar ouders wordt zo slopend voor Martine dat ze er zelfs fysieke klachten en paniekaanvallen van krijgt.
Als je ouders hulpbehoevend worden: wat is dan wijsheid?
In het Engels noemen ze dat wel: ‘Caught between a rock and a hard place.‘ Als je ouders hulpbehoevend worden, dan bieden de hier boven genoemde boeken sombere scenario’s. Samen vormen ze een ongemakkelijk tweeluik.
Als lezer zoek je tevergeefs naar een lichtstraaltje in het proces van ouder worden. Of het nou om dementie gaat of om lichamelijke aftakeling: beide beroven je als mens van kracht, zeggenschap en in het geval van dementie, jezelf.
Moeder wanneer ga je nu eens dood: het verhaal
In 2000 verlaat de Duitse Martina Rosenberg met haar man en dochter Griekenland, en verhuist terug naar Duitsland. Ze trekken in bij Martina’s ouders, waar ze hun eigen verdieping hebben inclusief keuken etc.
De gedachte is dat ze zo elkaar kunnen helpen. In Griekenland zag Martina veel succesvolle meergeneratie huishoudens. Aanvankelijk werkt het ook zo. Martina’s ouders springen bij en passen op haar dochter als Martina onverwachts naar haar werk moet.
Vasculaire dementie
Maar in 2003 wordt Martina’s moeder steeds vergeetachtiger, en verandert haar karakter. Uiteindelijk wordt de diagnose vasculaire dementie gesteld: Martina’s moeder krijgt telkens kleine hersenbloedinkjes waardoor delen van haar hersenen afsterven.
Martina’s vader kan de achteruitgang van zijn vrouw niet hanteren en zinkt weg in zelfbeklag en depressie. De relatie tussen Martina’s vader en moeder wordt steeds slechter.
In plaats van dochter zorgmanager
Omdat Martina boven haar ouders woont, hoort ze de ruzies en alles wat er mis gaat. Martina wordt steeds meer in de rol van zorgmanager van haar ouders geduwd. Ze huurt permanente verpleging in, die bij hen gaat inwonen.
Als ik het zo lees is het Martina’s vader die haar uiteindelijk tot het uiterste drijft, waardoor Martina verhuist. Haar vader kan het niet zetten als zijn vrouw aandacht krijgt, en speelt het slachtoffer. Als dit een thriller was, dan was Martina’s vader beslist de schurk van het stuk!
Druk op de ouder-kind relatie
‘Ga nu eindelijk dood, mama! Alsjeblieft, ga nu. Nu kun je gaan. Ga! Ga alsjeblieft.’
Wil Martina niet te veel?
Toch vroeg ik me tijdens het lezen ook wel eens af: ‘Wil Martina niet teveel?’ Naast haar gezin, runt ze samen met haar man een eigen bedrijf, volgt een studie én heeft de zorg voor haar ouders. Vooral bij die studie dacht ik: ‘Zou je dat misschien niet beter op een ander moment kunnen doen?’
Martina is de vleesgeworden sandwichgeneratie. De jonglerende moeder, die tevergeefs probeert alle ballen in de lucht te houden. Maar in plaats van een dubbele sandwich, zit ze in een 4-dubbele sandwich!
Permanente hulp in huis: wie kan dat betalen?
Martina’s oplossing om permanent een verzorgster in huis te hebben leek me heel nuttig. Maar ook best duur. Ik denk niet dat veel mensen hiervoor de financiële middelen hebben. Op zich zou ik denken dat het de best mogelijke oplossing is: professionals nemen de verzorging van je ouders over en ze blijven in hun eigen omgeving.
Je zou denken dat het de perfecte combinatie is tussen thuisblijven en professionele zorg.
Maar in het geval van Martina’s ouders werkt het niet.
Heeft mantelzorg de toekomst?
De overheid wil dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven, met hulp uit hun eigen omgeving. Mantelzorg dus.
Martina Rosenberg wil met haar boek de gevolgen van mantelzorg laten zien. De enorme psychische druk op de mantelzorger, de uitzichtloosheid van de situatie van de oudere en de troosteloosheid.
Daarnaast is haar boek een oproep aan ouders en kinderen om van te voren te praten over ‘de oude dag’. Wie wil of kan de verzorging op zich nemen? Is een verzorgingstehuis een optie? Wat zijn de alternatieven?
Voor Martina Rosenberg is het antwoord op die vragen duidelijk: op basis van háár ervaringen wil ze absoluut niet dat haar dochter later voor haar zorgt. Ze wil in een verzorgingstehuis, en dat haar dochter op bezóék kan komen.
Lessen en vragen n.a.v. Moeder wanneer ga je nu eens dood
- Ik vraag me af hoe culturen waarin het de norm is dat kinderen voor hun ouders zorgen, dit boek ervaren. Herkennen ze het?
- Ook vraag ik me af in hoeverre de relatie die Martina met haar ouders had voordat ze ziek werden een rol speelde. Evenals het karakter van haar vader. Met andere woorden: is het mogelijk dat de mantelzorg minder zwaar was geweest als er een andere relatiedynamiek was geweest? In hoeverre spelen karakter en het soort relatie een rol?
- Zo nu en dan vind ik dat Martina best een beetje in een slachtoffer rol zit. In hoeverre heeft haar eigen karakter de mantelzorg ervaring (negatief) gekleurd?
- Zou het geholpen hebben als Martina en haar gezin een eigen ‘opgang’ hadden gehad. Dus minder in het huis van haar ouders hadden gewoond?
- Martina’s moeder stierf in 2010. Het boek kwam uit in 2012. Dat is dus vrij snel na alle gebeurtenissen. Zou een langere periode van ‘afstand’ een positiever verhaal hebben opgeleverd? Of krijg je nu als lezer juist de ware, rauwe werkelijkheid te zien?
- Beloof elkaar als partners niet dat de ander nooit naar een verzorgingstehuis hoeft.
- Beloof als kind niet aan je ouders dat ze nooit naar een verzorgingstehuis hoeven
- Bespreek van te voren met elkaar hoe je de toekomst ziet in geval van ziekte en aftakeling
Praktische informatie
Moeder, wanneer ga je nu eens dood is voor 21,95 te koop bij bol.com
Wie heeft ervaring als mantelzorger? En hoe vinden ervaringsdeskundigen dit boek?
