Breakdown van Cathy Sweeney
Stel: je rijdt naar je werk, maar neemt een afslag die je leven voorgoed verandert. Geen dramatische breuk, geen spijt – alleen maar stilte. Dat overkomt de naamloze hoofdpersoon van Breakdown, een roman over een vrouw die wegloopt van haar ‘perfecte’ leven. Maar is het moed... of pure wanhoop?
Breakdown van Cathy Sweeney: het verhaal in een notendop
Cathy Sweeney vertelt het verhaal van Breakdown op twee manieren:
- Als herinneringen van de Ierse vrouw.
- Als wat er gebeurt op het moment dat de Ierse vrouw een andere afslag neemt.
Enerzijds reis je als lezer met de Ierse vrouw mee als ze ineens niet haar werk gaat, maar een andere weg kiest. Hoe ze op de trein stapt, en later op de boot naar Wales. Hoe ze een hotel boekt voor de nacht, hoe ze een huis vindt dat ze huurt voor twee weken. Anderzijds als een terugblik: ze is nooit meer teruggekeerd naar haar huis in de buitenwijk en woont nog steeds in het huisje dat ze oorspronkelijk boekte voor twee weken.
Is dit een breakdown – of een bewuste ontsnapping?
Heeft deze Ierse vrouw inderdaad een breakdown? Heeft ze in 'overspannen toestand het huis verlaten,' zoals dat vaak in de media wordt geformuleerd? Ik denk het eigenlijk niet. Op basis van de herinneringen en de informatie die je krijgt over haar leven klinkt het meer als iets dat er al een hele tijd zat aan te komen. Het leven van de Ierse vrouw is aan de buitenkant mooi: een goed huwelijk, kinderen die het goed doen, een mooi huis in een buitenwijk, een goed sociaal leven en een mooie baan. Maar daaronder wringt het al jaren. Ze is teleurgesteld in:
- In haar man
- In haar (egoïstische) kinderen die ze zelf zo heeft opgevoed
- In haar huwelijk
- In haar beste vriendin
- In haar baan: Ze wilde toch kunstenares worden?
- In haar broer
- In haar overleden moeder
Teleurgesteld in zichzelf
Kortom, ze is zeer teleurgesteld in haar leven in het algemeen. Het is een leven dat berust op schone schijn, materialisme en je aanpassen aan de normen en waarden van je omgeving totdat je amper nog weet wie je zelf bent. En de persoon die je bent geworden is ook een enorme teleurstelling voor jezelf!
Sympathie voor de hoofdpersoon?
Cathy Sweeney beschrijft een vrouw die ontevreden is met haar leven. Een vrouw die meerdere keren is vreemd gegaan, die niet zegt wat haar dwars zit, en die steeds bezig is om het mooie plaatje van haar leven intact te houden. Een vrouw die geen risico's neemt in haar huwelijk, maar tegelijkertijd wel meerdere keren is vreemdgegaan. Onder andere met de zoon van een vriendin en de man van haar buurvrouw. Naarmate ik de Ierse vrouw beter leerde kennen, vond ik het moeilijker om sympathie voor haar te voelen. Vooral de affaires met andere mannen, vond ik lastig.
Een falende moeder
Tegelijkertijd voelde ik met haar mee als het gaat om haar falen als moeder. Terugkijkend vindt ze, dat ze er in haar drang om aangepast gedrag te laten zien, haar kinderen tekort heeft gedaan. Ze was er niet voor hen op moeilijke momenten. Toen haar dochter overstuur thuis kwam na een avondje uit en verkracht was, bagatelliseerde ze dat. Ze liet haar niet eens aangifte doen bij de politie. Als ze er jaren later alsnog met haar dochter over probeert te praten is het 'te laat'. Haar dochter klapt dicht.
Geen happy end, alleen vragen
Er is geen catharsis in de breakdown. Er is geen eind goed, al goed. Het is gewoon zoals het is.
Mijn conclusie over de breakdown
De breakdown leest makkelijk weg, en ik vond het hele proces van 'weglopen van huis,' mooi en intrigerend. Het thema van een vrouw die wegloopt en een nieuw leven begint is niet nieuw, maar in de breakdown lees het niet als een daad van kracht. Zo laat de Ierse vrouw haar haren helemaal kort knippen: een soort make-over. Maar als de kapper het mooi wil maken, wil ze dat niet. Ze wil het alleen maar heel kort. En daarna koopt ze onelegante kleding. Het is dus niet het type make-over wat je meestal ziet in dit soort boeken, waarin de vrouw er daarna veel beter uitziet of zo.
Is deze vrouw ondankbaar, of heeft ze een goed punt?
Behalve dat ik het goed leesbaar vond, weet ik eigenlijk niet zo goed wat ik ervan moet vinden. Ergens vond ik de Ierse vrouw best ondankbaar. Ze heeft een goed leven, en toch is ze intens ontevreden en ongelukkig. Het boek is in die zin een aanklacht tegen het klassieke beeld van een gezin stichten. Blijkbaar is dat cliché en materialistisch. Dat is een boodschap die mij niet zo aanspreekt. Ook doet de Ierse vrouw verder niets met haar inzichten. Het is niet zo dat ze probeert de band met haar zoon en dochter te herstellen. Dit boek laat zien dat ontsnappen niet altijd bevrijdend voelt. Er is geen catharsis, geen happy end – alleen de vraag: had ze gelijk? Of is haar leven eigenlijk best goed, maar kon ze het simpelweg niet zien?
Aanrader of niet?
Qua leesbaarheid is dit boek zeker een aanrader, want je leest het zo uit. Cathy Sweeney's schrijfstijl is minimalistisch, strak en sober. Ze combineert eenvoudige details met psychologische diepgang. Maar het is geen opwekkend boek, en de hoofdpersoon is weinig sympathiek. Zelf vond ik het de moeite waard, want ik houd wel van dit soort kleine, huiselijke verhalen.
Het boek breakdown kopen
Het boek Breakdown van Cathy Sweeney is te koop bij onder andere bol.com maar het is ook verkrijgbaar in de bibliotheek.
Leestip
Zou jij weglopen uit zo’n leven? Wat vind jij van haar keuze om haar man en kinderen te verlaten?
