4328 Dochter van een zwarthemd van Bianca Mastenbroek
.jpg "4328 Dochter van een zwarthemd")
Twee weken achter elkaar een recensie van een Nederlandstalig boek! Dit keer een review van 4328 Dochter van een zwarthemd van Bianca Mastenbroek.
Dit is een boek dat ik uit mezelf denk ik nooit had gevonden. Het is namelijk een boek dat je vindt op jeugdafdeling in de bibliotheek en het gaat over de Tweede Wereldoorlog. En hoewel ik best veel boeken daarover heb gelezen, hebben ze niet mijn voorkeur
Maar nadat ik Naomi's review van Dochter van een zwarthemd had gelezen op haar blog Hoofdtaal werd ik zo nieuwsgierig dat ik het boek reserveerde in de bibliotheek.
En ik heb het met bijzonder veel plezier gelezen!
4328 Dochter van een zwarthemd
4328 Dochter van een zwarthemd gaat over Antje Buursma. Antje woont samen met haar vader en moeder in Assen, en leidt een heel gewoon bestaan. Maar dan vallen de Duitsers Nederland binnen, en haar vader sluit zich aan bij de NSB.
Het boek is gebaseerd op waargebeurde gebeurtenissen en gesprekken met Antje.
Bij de NSB. met goede bedoelingen
Niet omdat hij Nederlanders en Joden wil verraden, maar omdat hij erin gelooft dat hij Nederland daarmee helpt en weerbaarder maakt tegen de Duitsers.
Antje wordt met de nek aangekeken
De keuze van haar vader om voor de NSB aan de slag te gaan zal Antje de rest van haar leven beïnvloeden.
Gepest
Tijdens de oorlog wordt Antje op school uitbundig gepest, en leraren doen alsof ze het niet zien. Sterker nog, ook de leraren benaderen Antje ronduit vijandig. En al vrij snel geven haar vriendinnen haar de bons en doen voortaan alsof Antje lucht is.
Ook wordt Antje weleens van haar fiets getrokken en geslagen door onbekenden, want veel mensen weten dat haar bij de NSB is.
Joods vriendinnetje
Wonderlijk is hoe op een gegeven moment zowel Antje als haar Joodse ex-vriendinnetje Milly op een gegeven moment buitenstaanders zijn. Maar waar Milly op de sympathie van anderen kan rekenen, heeft iedereen een hekel aan Antje.
Na de oorlog opgesloten in kamp Westerbork
Na de oorlog barst de woede van de Nederlanders over de NSB'ers helemaal los. Ze worden mishandeld, kaalgeschoren etc. Antje en haar moeder komen terecht in kamp Westerbork om daar heropgevoed te worden. De omstandigheden zijn er erbarmelijk en de bewakers wreed.
Uiteindelijk wordt Antje vrijgelaten uit Westerbork, maar haar ouderlijk huis is aan andere mensen gegeven.
En iedereen kijkt haar nog steeds met de nek aan.
Met die trieste slotsom eindigt het boek, maar ook met Antje die opnieuw haar rug recht.
'Ik recht mijn rug. Niet voor vader, maar voor mezelf. Ik weet dat ik beter verdien.'
Wat is er zo mooi aan Dochter van een zwarthemd 4328
Behalve dat het mooi geschreven is en een boeiend verhaal, is dit het eerste boek dat ik las vanuit het perspectief van een kind van een NSB'er. Alle andere oorlogsboeken die ik heb gelezen gingen over 'de goeien'.
Een ander perspectief
Ik vond het daarom bijzonder interessant om het leven in de Tweede Wereldoorlog vanuit een compleet ander perspectief te lezen. In 4328 Dochter van een zwarthemd zijn NSB'ers veel minder 'de slechteriken'. Sterker nog, Antje heeft net zo'n hekel aan de Duitsers als de Nederlanders.
Het is goed om dit andere perspectief te lezen, en ik heb in de bibliotheek al gezocht naar meer boeken over kinderen van ouders die in de oorlog 'fout' waren.
Hieronder een foto uit het boek met een foto van Antje.
Het is niet allemaal zo zwart-wit
Wat vooral heel duidelijk naar voren komt in Dochter van een zwarthemd is dat het niet allemaal zo zwart-wit is als het soms lijkt.
Er zijn vele grijstinten.
Zo was Antjes vader bij de NSB maar als je zijn motivatie leest, dan is die niet meteen verwerpelijk. En hoewel hij later dingen heeft gedaan die je afkeurt, hij laat ook het verzet stiekem zijn telefoon gebruiken.
Wie zijn de goeien? Wie zijn de slechten?
Kan iemand een slecht mens zijn? En wat is dan een slecht mens? Wanneer ben je een slecht mens? En in hoeverre mag je kinderen aanrekenen wat hun ouders doen?!
Antje had geen 'slechte' dingen gedaan in de oorlog, maar vanwege haar vader werd ze gepest en opgesloten in Westerbork.
De rol van kinderen
Een belangrijke reden van Antje, mevrouw Backx-Buursma, om mee te werken aan dit boek is omdat ze haar situatie vergelijkt met die van kinderen van Syriëgangers.
Antje ziet parallellen met hoe zij als kind van een NSB'er verantwoordelijk werd gesteld voor de daden van haar vader. In het boek zegt ze daarover:
'Kinderen worden nog steeds afgerekend op de foute keuze van hun ouders. Net als NSB-kinderen worden ze weggezet door de maatschappij. En wat kun je die kinderen nou kwalijk nemen?'
Opzet van het boek 4328 Dochter van een zwarthemd
4328 Dochter van een zwarthemd is een roman over Antje. Het verhaal speelt zich beurtelings af in de maanden na de oorlog en in de periode 1940-1945 daaraan voorafgegaan.
Het verhaal wordt verteld door Antje, als ik-persoon.
Aan het eind van het boek vertelt Bianca Mastenbroek over haar proces bij het schrijven van dit boek, en krijg je ook fijne informatie over hoe het met de personages in het boek is verdergegaan. Inclusief foto's!
Ik heb ook dat deel van het boek met veel interesse gelezen!
Conclusie over 4328 Dochter van een zwarthemd
Ik ben zeer prettig verrast door 4328 Dochter van een zwarthemd. Wat een mooi boek! Dankjewel Naomi dat je me hierop attendeerde door je review.
Ik raad dit boek van harte aan.
Op GoodReads krijgt het 4,21 sterren en daar sluit ik mij graag bij aan.
N.B. De titel van het boek verwijst naar de zwarte kleding die NSB'ers droegen. Het getal 4328 is het nummer dat Antje krijgt in Westerbork, omdat ze geen naam 'verdient'.
4328 Dochter van een zwarthemd kopen?
