Fulltime moederen: de andere carrière

Een topadvocate geeft haar baan op, verkoopt het huis en woont samen met haar man en kind heel gelukkig in een huurhuis. Ze voelt zich prima en heeft geen moment spijt van haar beslissing, ondanks de vele negatieve reacties van familie en omgeving. En ze is niet de enige hoogopgeleide vrouw die deze keuze maakt. Wat bezielt deze vrouwen? Dat is de vraag waarop Marian Bont en Lya Limberg een antwoord zoeken in hun boek Fulltime moederen; de andere carrière.

Eerste sociologische onderzoek naar thuisblijfmoeders

Om dit antwoord te vinden deden zij als eerste sociologische onderzoek naar het fenomeen van de hoogopgeleide Nederlandse Thuisblijfmoeder. Zij willen daarmee laten zien hoe intelligente en geëmancipeerde vrouwen tot hun keus zijn gekomen, en dat zij zeer goed functioneren in hun nieuwe rol. De titel Fulltime moederen is afgeleid van de term fulltime moeder. Waar de term fulltime moeder nog wel eens verkeerd wordt opgevat, omdat ook moeders die zorg en baan combineren zich fulltime moeder noemen, kan de werkwoord versie denk ik weinig problemen oproepen. Door de ondertitel 'De andere carrière' wordt direct een positieve boodschap gegeven over fulltime moederen, namelijk dat het een volwaardige carrière is. Helaas wordt deze boodschap niet helemaal waargemaakt.

Elk hoofdstuk begint met een stripje van Sigmund (een creatie van Peter de Wit)en eindigt met een persoonlijk verhaal van een Thuisblijfmoeder. Het boek ziet er zeer aantrekkelijk uit en leest makkelijk, mede door de vele citaten van moeders die aan het onderzoek meededen. Het is erg leuk de verschillende verhalen en achtergronden van de verschillende moeders te lezen.

De term Thuisblijfmoeder: ambivalentie

Bont en Limberg geven een schets van het maatschappelijk klimaat waarin zich het fenomeen van Thuisblijfmoeders voordoet. Dat klimaat is niet gunstig. Bont en Limberger geven hiervoor een historische verklaring. En dan de term Thuisblijfmoeder...

Limberg en Bont lijken ambivalent over de term. Ze constateren dat de term is overgewaaid uit Amerika en eigenlijk een variant is op huisvrouw. Maar door maatschappelijk veranderingen dekt huisvrouw de lading niet meer. Limberg en Bont noemen een aantal mogelijke titels, zonder tot een duidelijke keuze te komen. Deze ambivalentie komt terug in het hele boek. Ze lijken niet te kunnen kiezen voor één omschrijving met als gevolg maar liefst een groot aantal omschrijvingen die kris kras door het boek gebruikt worden:

thuismoederen
fulltime moederen
thuismoeder
thuisblijven
thuisblijfmoederschap
thuis moederen
thuis gaan zitten
Stereotype

Lya en Marian onthouden zich ferm van een oordeel over het Thuisblijfmoederschap. Zij spreken beslist geen voorkeur uit voor het Thuisblijfmoederschap of de combinatie kind-baan. Hoewel zij het Thuisblijfmoederschap als valide keuze willen presenteren zijn zij duidelijk producten van de tijd waarin zij leven. Dit uit zich in de presentatie van werken en 'thuiszitten' als tegenstelling en de geruststelling dat, ook al gooi je je studie tijdelijk het raam uit, je die later alsnog ten gelde kunt maken.

Marian en Lya vinden het grootste dilemma voor vrouwen niet zo zeer de keuze tussen 'werken of thuis moederen', maar de taakverdeling met de partner. Doordat mannen weinig huishoudelijke taken hebben overgenomen worden vrouwen dubbel belast. Marian en Lya vinden daarom dat de overheid vrouwen moet helpen de combi makkelijker te maken: mannen meer zorgtaken. Erg vernieuwend is dit niet. Sterker nog, het is een stokpaardje dat in den treure is bereden door de orthodoxe feministes. Dan komt Nieuwetijds Moederen met een vernieuwender invalshoek. Hierin juist voor meer waardering van zorgarbeid wordt gepleit, i.p.v. deze enkel te zien als een hinderpaal voor vrouwen, die daarom moet worden afgeschoven.

Ook stereotype is hun constatering dat er een 'broedende polarisatie' is tussen vrouwen die kiezen voor het Thuisblijfmoederschap en vrouwen die kiezen voor carrière en kinderen. Is die polarisatie er werkelijk? Wellicht een goed onderwerp voor een onderzoek!

Het onderzoek en de conclusie

Vierenzeventig vrouwen vulden een uitgebreide vragenlijst in, maar op de belangrijkste vraag, waarom worden vrouwen Thuisblijfmoeder, komt geen eenduidig antwoord. Marian en Lya concluderen dat dat onbegonnen werk is. Daarmee verwijzen zij naar de grote pluriformiteit van motivaties. Wel geven de resultaten inzicht in de beleving van de Thuisblijfmoeders: hun dagindeling, hun verwachtingen en de reacties van hun omgeving. Hoe de partner het Thuisblijfmoederschap ervaart wordt niet verteld. Het blijft bij de constatering dat het vooral de vrouwen zijn die de kwestie op tafel brengen.

Bereiken Marian en Lya hun doel

Hoewel zij geen eenduidig antwoord geven op de vraag waarom hoogopgeleide vrouwen Thuisblijfmoeder worden bieden zij zeker inzicht in het fenomeen van de hoogopgeleide Nederlandse Thuisblijfmoeder. Nog niet eerder werd er zo uitgebreid onderzoek gedaan naar de Nederlandse Thuisblijfmoeder! Het zou interessant zijn als Marian en Lya ook een soortgelijk onderzoek zouden doen onder lager opgeleide Thuisblijfmoeders. We hopen in de toekomst nog meer van Marian en Lya te horen.

De onderzoeksresultaten zijn nieuw, de overige informatie en inzichten niet. Het boek vormt daarmee een goede aanvulling op het boek Nieuwetijds moederen.